Duurzaamheid
Innovatie kan een belangrijke bijdrage leveren aan verduurzaming van de zorg. Daarbij blijven de basisprincipes van zorg altijd leidend: veiligheid, doeltreffendheid en cliëntgerichtheid.
Prioriteiten om samen met ketenpartijen op te pakken
- Maak inkoop-, vergoedings- en bekostigingscriteria geschikt voor duurzame keuzes.
- Voorkom dat aanvullende nationale regels op Europees beleid patiëntveiligheid en beschikbaarheid onder druk zetten.
- Ontwikkel een interdepartementale duurzaamheidsagenda en stem regelgeving vroegtijdig af met de sector.
- Stel samen met de sector randvoorwaarden op voor veilige en transparante herverwerking van hulpmiddelen voor eenmalig gebruik (Single Use Devices, SUD’s).
- Zorg voor eenduidige Europese eisen voor kwaliteit en veiligheid bij ontwikkeling, productie, distributie en gebruik van medische hulpmiddelen.
- Borg patiëntveiligheid in duurzaamheidsbeleid met:
- een Europese leidraad voor nationale implementatie van EU-regelgeving;
- internationale traceerbaarheid van (herverwerkte) hulpmiddelen in veiligheidsmanagementsystemen. - Ontwikkel nationaal geharmoniseerde duurzaamheidseisen voor aanbestedings- en inkoopprocedures.
Snel naar
Interdepartementale Beleidsagenda voor Duurzame Zorg
Een duurzame zorgketen vraagt om duidelijke nationale en internationale eisen voor kwaliteit en veiligheid én om actueel inkoop- en bekostigingsbeleid. Alleen met goede afstemming tussen zorgveld en beleidsmakers blijven duurzame innovaties beschikbaar.
De Gezondheidsraad adviseerde in Verduurzaming van hulpmiddelen in de zorg (2022) het opstellen van een Interdepartementale Beleidsagenda. Zonder die coördinatie dreigen innovaties te verdwijnen. Een voorbeeld is de sensortechnologie in continentiematerialen, die via het ZN-programma Digitale Zorg als ‘bewezen effectief, arbeidsbesparend en als duurzamer’ is gewaardeerd. Door een Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor luiers en incontinentiematerialen dreigt deze innovatie nu van de markt te verdwijnen. Dit laat zien dat gezondheidszorgbeleid en duurzaamheidsbeleid in samenhang moeten worden ontwikkeld.
Duurzame innovaties vragen om heldere verantwoordelijkheden en realistische beleidsinstrumenten. Een principe als “de vervuiler betaalt” krijgt een andere dimensie wanneer een product dat volledig CO2 neutraal is ontworpen, geproduceerd, verpakt én vervoerd, door het gebruik ervan tot een vorm van milieuvervuiling leidt. Beleidskeuzes die uitsluitend naar de afvalfase kijken, kunnen verdere innovatie juist afremmen. Belangrijk is dat de implementatie van het Nationaal Programma Circulaire Economie aansluit op de Medical Device Regulation, de Ecodesign Richtlijn, de Packaging Waste Directive en diverse andere EU-richtlijnen en verordeningen die betrekking hebben op patiëntveiligheid en het verstrekken van productinformatie aan de patiënt/gebruiker en zorgprofessional.
De Gezondheidsraad adviseerde in Verduurzaming van hulpmiddelen in de zorg (2022) het opstellen van een Interdepartementale Beleidsagenda. Zonder die coördinatie dreigen innovaties te verdwijnen. Een voorbeeld is de sensortechnologie in continentiematerialen, die via het ZN-programma Digitale Zorg als ‘bewezen effectief, arbeidsbesparend en als duurzamer’ is gewaardeerd. Door een Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor luiers en incontinentiematerialen dreigt deze innovatie nu van de markt te verdwijnen. Dit laat zien dat gezondheidszorgbeleid en duurzaamheidsbeleid in samenhang moeten worden ontwikkeld.
Duurzame innovaties vragen om heldere verantwoordelijkheden en realistische beleidsinstrumenten. Een principe als “de vervuiler betaalt” krijgt een andere dimensie wanneer een product dat volledig CO2 neutraal is ontworpen, geproduceerd, verpakt én vervoerd, door het gebruik ervan tot een vorm van milieuvervuiling leidt. Beleidskeuzes die uitsluitend naar de afvalfase kijken, kunnen verdere innovatie juist afremmen. Belangrijk is dat de implementatie van het Nationaal Programma Circulaire Economie aansluit op de Medical Device Regulation, de Ecodesign Richtlijn, de Packaging Waste Directive en diverse andere EU-richtlijnen en verordeningen die betrekking hebben op patiëntveiligheid en het verstrekken van productinformatie aan de patiënt/gebruiker en zorgprofessional.
Eenduidig beleid voor herverwerking en hergebruik medische hulpmiddelen
De herverwerking van hulpmiddelen voor eenmalig gebruik is in Nederland nog onvoldoende geregeld. Hoewel de Europese verordening voor medische hulpmiddelen (MDR) lidstaten verplicht aspecten als risicomanagement, sterilisatie en traceerbaarheid te concretiseren, ontbreekt deze uitwerking in de Verzamelwet VWS 2023. is echter géén nadere uitwerking gestipuleerd. Deze onvolledige uitwerking bij de implementatie brengt onnodige risico’s in het proces en belemmert zo de verduurzaming van de zorg.
Een studie van de Europese Commissie naar de implementatie van artikel 17 MDR (2024) benadrukt dat nationale implementatie lastig is door het ontbreken van traceersystemen. Nefemed pleit daarom voor een wettelijk geborgde, jaarlijks te herijken veldnorm, onder regie van het RIVM en met betrokkenheid van de NVZ, NFU en ZKN ziekenhuizen, de Federatie Medisch Specialisten, het teamhandhaving van de IGJ, de VDSMH, de SVN en fabrikanten. Een AMvB conform artikel 5 lid 2 van de Wet medische hulpmiddelen lijkt hiervoor de meest voor de hand liggende borging.
→ Lees de achtergronden in de brief van Nefemed aan de Eerste Kamer 17.04.2024
Een studie van de Europese Commissie naar de implementatie van artikel 17 MDR (2024) benadrukt dat nationale implementatie lastig is door het ontbreken van traceersystemen. Nefemed pleit daarom voor een wettelijk geborgde, jaarlijks te herijken veldnorm, onder regie van het RIVM en met betrokkenheid van de NVZ, NFU en ZKN ziekenhuizen, de Federatie Medisch Specialisten, het teamhandhaving van de IGJ, de VDSMH, de SVN en fabrikanten. Een AMvB conform artikel 5 lid 2 van de Wet medische hulpmiddelen lijkt hiervoor de meest voor de hand liggende borging.
→ Lees de achtergronden in de brief van Nefemed aan de Eerste Kamer 17.04.2024
Nationale harmonisatie duurzaamheidseisen
Ziekenhuizen hanteren nu uiteenlopende en soms tegenstrijdige duurzaamheidseisen in aanbestedingen. Voor internationale fabrikanten is dit onwerkbaar. Door uniforme nationale eisen op te stellen kan de minister de verduurzaming versnellen en tegelijk werkbaarheid en beschikbaarheid borgen.
→ Lees de achtergronden in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)
→ Lees de achtergronden in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)
Ecologische effecten meenemen in pakketbeoordeling
Om innovaties bereikbaar te maken en te houden, is het belangrijk dat er een gezamenlijk gedragen totaalbeeld komt van kosten en baten van hulpmiddelen en medische technologie. Met inbegrip van de sociale, ecologische en economische effecten. Nefemed is verheugd dat
Minister Dijkstra heeft in haar brief Stand van zaken beleid medische technologie in de gezondheidszorg van april 2024 aangegeven dat zij het advies van Bureau HHN in de Analyse van de extramurale hulpmiddelenmarkt wil volgen om te werken aan een gezamenlijk beeld van toekomstbestendige hulpmiddelenzorg. Nefemed onderschrijft dit en benadrukt het belang van een integraal beeld van kosten én baten van de inzet van medische hulpmiddelen en technologie.
→ Lees de achtergronden in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)
Minister Dijkstra heeft in haar brief Stand van zaken beleid medische technologie in de gezondheidszorg van april 2024 aangegeven dat zij het advies van Bureau HHN in de Analyse van de extramurale hulpmiddelenmarkt wil volgen om te werken aan een gezamenlijk beeld van toekomstbestendige hulpmiddelenzorg. Nefemed onderschrijft dit en benadrukt het belang van een integraal beeld van kosten én baten van de inzet van medische hulpmiddelen en technologie.
→ Lees de achtergronden in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)