Innovatie
Medisch-technologische innovaties vereenvoudigen de zorg en verbeteren het dagelijks leven van patiënten. De voortdurende innovatie van medische hulpmiddelen maakt de zorg niet alleen beter en veiliger, persoonlijker en ergonomischer. De juiste inzet ervan helpt ook de maatschappelijke kosten van ziekte te verlagen en de knellende arbeidstekorten op te vangen.
Prioriteiten om samen met ketenpartijen op te pakken
- Vlotte introductie en juiste inzet van deze innovaties zijn in snel toenemende mate afhankelijk van samenhang in beleid tussen ministeries. En van een samenhangend subsidie- en aanbestedingsbeleid.
- Daadwerkelijke inzet van innovatieve medische hulpmiddelen en technologie vraagt ook een actueel en reëel inkoop-, vergoedings- en bekostigingsbeleid. En een brede introductie van de ‘total cost of care’, waarin (behandel-) vervangingen, (arbeids-) besparingen en intensievere (maatschappelijke) participatie zijn meegenomen.
- Voor vraaggestuurde innovaties zijn nieuwe vormen van open dialoog van ontwikkelaars met gebruikers, zorgverleners, wetenschappers en de overheden onontbeerlijk.
Samenhangend (inter)nationaal beleid
De noodzakelijke samenhang van vergoedings- en bekostigingsbeleid, kwaliteit- en veiligheidsbeleid, duurzaamheidsbeleid, inkoopbeleid en zorgbehoeften raakt steeds verder uit balans.
Om de internationale medische-technologische innovaties binnen bereik van Nederlandse patiënten en zorgverleners te brengen en houden, is het belangrijk dat om in Europa de kaders stellen en die in Nederland interdepartementaal en met alle veldpartijen uitwerken. De huidige onduidelijkheid, versnippering en het langs elkaar heen werken zorgt voor onrust en uiteindelijk voor verslechtering van het zorgaanbod.
Om de internationale medische-technologische innovaties binnen bereik van Nederlandse patiënten en zorgverleners te brengen en houden, is het belangrijk dat om in Europa de kaders stellen en die in Nederland interdepartementaal en met alle veldpartijen uitwerken. De huidige onduidelijkheid, versnippering en het langs elkaar heen werken zorgt voor onrust en uiteindelijk voor verslechtering van het zorgaanbod.
Een nationale agenda voor medische technologie
Minister Bruins kondigde in april 2019 aan te werken aan een Nationale Agenda Medische Technologie en vier vraagstukken:
Eind 2023 moest zijn opvolger Kuipers concluderen: “De ambitieuze visie Medische Technologie bleek niet volledig uitvoerbaar vanwege de aandacht voor de bestrijding van de pandemie. Met om die reden is de visie destijds afgeschaald naar een actielijst voor de langere termijn. Veel van deze acties lopen nog steeds, zoals de inzet op innovatie via Health Innovation Netherlands (HI-NL).”
Vijf jaar na de aankondiging van de nationale agenda schreef minister Dijkstra aan de Tweede Kamer: “De route van nieuwe innovaties van idee tot implementatie is lang en kent meerdere belemmeringen. Naar aanleiding van een ronde tafel met vertegenwoordigers van kennisinstellingen, zorgorganisaties, bedrijfsleven, (semi)overheid en patiënten werk ik momenteel aan het in kaart brengen van de behoeftes voor nieuwe medisch technologische innovaties en stimuleer ik samenwerking tussen publieke en private partijen. Daarbij zet ik in op de ontwikkeling van vraaggestuurde innovaties. Daarnaast onderneem ik actie om de financieringsmogelijkheden voor onderzoek en innovatie inzichtelijker te maken en beter op elkaar te laten aansluiten. Zo heb ik ZonMw verzocht de financieringsregelingen voor innovatie van medische technologie in kaart te brengen. Het afgelopen jaar heb ik daarnaast een vervolgsubsidie gegeven aan Health Innovation Netherlands (HI-NL). Hi-NL zal de komende jaren hun ronde tafel service voor innovatoren opschalen en geleerde lessen open access delen.”
In vijf jaar tijd is er helaas bitter weinig voortgang geboekt. Nefemed dringt aan op het inrichten van een Taskforce en/of een regulier Toekomstdialoog medische technologie die in kaart brengt wat er nodig is voor een samenhangend en betrouwbaar beleidsklimaat.
→ Lees meer in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (07.05.2024)
→ Lees meer in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)
- De veiligheid van Medische Technologie
- De snelheid waarmee Medische Technologie op de markt komt
- De betaalbaarheid van Medische Technologie
- De toegankelijkheid van Medische Technologie
Eind 2023 moest zijn opvolger Kuipers concluderen: “De ambitieuze visie Medische Technologie bleek niet volledig uitvoerbaar vanwege de aandacht voor de bestrijding van de pandemie. Met om die reden is de visie destijds afgeschaald naar een actielijst voor de langere termijn. Veel van deze acties lopen nog steeds, zoals de inzet op innovatie via Health Innovation Netherlands (HI-NL).”
Vijf jaar na de aankondiging van de nationale agenda schreef minister Dijkstra aan de Tweede Kamer: “De route van nieuwe innovaties van idee tot implementatie is lang en kent meerdere belemmeringen. Naar aanleiding van een ronde tafel met vertegenwoordigers van kennisinstellingen, zorgorganisaties, bedrijfsleven, (semi)overheid en patiënten werk ik momenteel aan het in kaart brengen van de behoeftes voor nieuwe medisch technologische innovaties en stimuleer ik samenwerking tussen publieke en private partijen. Daarbij zet ik in op de ontwikkeling van vraaggestuurde innovaties. Daarnaast onderneem ik actie om de financieringsmogelijkheden voor onderzoek en innovatie inzichtelijker te maken en beter op elkaar te laten aansluiten. Zo heb ik ZonMw verzocht de financieringsregelingen voor innovatie van medische technologie in kaart te brengen. Het afgelopen jaar heb ik daarnaast een vervolgsubsidie gegeven aan Health Innovation Netherlands (HI-NL). Hi-NL zal de komende jaren hun ronde tafel service voor innovatoren opschalen en geleerde lessen open access delen.”
In vijf jaar tijd is er helaas bitter weinig voortgang geboekt. Nefemed dringt aan op het inrichten van een Taskforce en/of een regulier Toekomstdialoog medische technologie die in kaart brengt wat er nodig is voor een samenhangend en betrouwbaar beleidsklimaat.
→ Lees meer in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (07.05.2024)
→ Lees meer in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)
Zie voor meer achtergronden
- Stand van zaken beleid medische technologie in de gezondheidszorg 25.04.2024
- Opzet periodieke rapportage geneesmiddelen, medische technologie en lichaamsmateriaal 26.09.2023
- Voortgang medisch hulpmiddelen beleid 09.10.2020
- Voortgang medische hulpmiddelen 22.11.2019
- Voortgangsrapportage Innovatie & Zorgvernieuwing 19.06.2019
- Visie op medische technologie (MedTech) 26.04.2019
- Toelichting op de ambities en maatregelen (MedTech) 26.04.2019
Interdepartementale samenwerking verduurzaming hulpmiddelen
De Gezondheidsraad adviseerde de minister van VWS in 2022 om een intensievere interdepartementale samenwerking op te zetten tussen VWS, IenW en EZK om integraal circulair beleid voor hulpmiddelen te ontwikkelen. Voorgesteld werd om beleid voor duurzame zorg of circulariteit van hulpmiddelen nader in te vullen met het opstellen van een eigen transitieagenda binnen het Rijksbrede uitvoeringsprogramma Circulaire Economie.
Minister Kuipers beloofde de Tweede Kamer begin 2023 dat de ministeries VWS, EZK en IenW gezamenlijk zullen verkennen “of en hoe een Transitieagenda Zorg, met aandacht voor circulariteit van hulpmiddelen, kan worden ingericht.”
Medio 2024 is deze Transitieagenda er nog niet. Omdat de beoogde afstemming tussen de ministeries ontbreekt, dreigen nu zelfs innovatieve medische hulpmiddelen van de Nederlandse markt te verdwijnen…
→ Lees meer in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)
Minister Kuipers beloofde de Tweede Kamer begin 2023 dat de ministeries VWS, EZK en IenW gezamenlijk zullen verkennen “of en hoe een Transitieagenda Zorg, met aandacht voor circulariteit van hulpmiddelen, kan worden ingericht.”
Medio 2024 is deze Transitieagenda er nog niet. Omdat de beoogde afstemming tussen de ministeries ontbreekt, dreigen nu zelfs innovatieve medische hulpmiddelen van de Nederlandse markt te verdwijnen…
→ Lees meer in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)
Zie voor meer achtergronden
Gezamenlijk beeld van toekomstbestendige hulpmiddelenzorg
Om innovaties bereikbaar te maken en te houden, is het belangrijk dat er een gezamenlijk gedragen totaalbeeld komt van kosten en baten van hulpmiddelen en medische technologie. Met inbegrip van de sociale, ecologische en economische effecten.
Minister Dijkstra gaf in haar brief van 25 april 2024 aan dat zij het advies van Bureau HHN in de Analyse van de extramurale hulpmiddelenmarkt volgen en met álle veldpartijen, overheden en toezichthouders te komen tot een gezamenlijk beeld van toekomstbestendige hulpmiddelenzorg.
Inzicht in de ‘total cost of care’ en een maatschappelijke kosten-baten analyse zouden onderdeel moeten zijn van dit toekomstbeeld. Zodat bij de beoordeling van innovaties en de bepaling van de best ‘passende zorg’ óók de ‘plussen’ worden meegenomen: de (behandel-) vervangingen, (arbeids-) besparingen en nieuwe (maatschappelijke) mogelijkheden. Een dergelijke maatschappelijke kosten-batenanalyse vraagt bovendien om het gestructureerd en gevalideerd bijhouden van Patient Reported Outcome Measures (PROMS) of uitkomstmaten van zorg.
De huidige risicogerichte, jaarlijkse inkoop door zorgverzekeraars belemmert de inzet en het renderen van kosten- en personeelsbesparende medische technologie en hulpmiddelen. Doelmatige en doeltreffende inzet van zorgtechnologie loopt vast op ingewikkelde en onbuigzame vergoedingsstructuren en administratie. Met inzicht in de ‘total cost of care' en de PROMS kunnen we samen werken aan een vlotte introductie van innovaties, best ’passende zorg’ en een reëel inkoop-, vergoedings- en bekostigingsbeleid.
→ Lees meer in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)
Minister Dijkstra gaf in haar brief van 25 april 2024 aan dat zij het advies van Bureau HHN in de Analyse van de extramurale hulpmiddelenmarkt volgen en met álle veldpartijen, overheden en toezichthouders te komen tot een gezamenlijk beeld van toekomstbestendige hulpmiddelenzorg.
Inzicht in de ‘total cost of care’ en een maatschappelijke kosten-baten analyse zouden onderdeel moeten zijn van dit toekomstbeeld. Zodat bij de beoordeling van innovaties en de bepaling van de best ‘passende zorg’ óók de ‘plussen’ worden meegenomen: de (behandel-) vervangingen, (arbeids-) besparingen en nieuwe (maatschappelijke) mogelijkheden. Een dergelijke maatschappelijke kosten-batenanalyse vraagt bovendien om het gestructureerd en gevalideerd bijhouden van Patient Reported Outcome Measures (PROMS) of uitkomstmaten van zorg.
De huidige risicogerichte, jaarlijkse inkoop door zorgverzekeraars belemmert de inzet en het renderen van kosten- en personeelsbesparende medische technologie en hulpmiddelen. Doelmatige en doeltreffende inzet van zorgtechnologie loopt vast op ingewikkelde en onbuigzame vergoedingsstructuren en administratie. Met inzicht in de ‘total cost of care' en de PROMS kunnen we samen werken aan een vlotte introductie van innovaties, best ’passende zorg’ en een reëel inkoop-, vergoedings- en bekostigingsbeleid.
→ Lees meer in de brief van Nefemed aan de Tweede Kamer (14.05.2024)
Zie voor meer achtergronden:
Open dialoog voor vraaggestuurde innovaties
Veel medische innovaties worden samen met zorgverleners en patiënten ontwikkeld. Die dialoog met gebruikers is een groot goed, maar staat onder druk. Met de voortrazende ontwikkelingen is het van belang dat deze uitwisseling de ruimte krijgt en zich op een verantwoorde manier verder kan verdiepen en verbreden.
Intensieve samenwerking tussen hulpmiddelenontwikkelaars en zorgprofessionals is niet alleen van belang voor de gewenste ontwikkeling, maar ook voor de juiste inzet en het correcte gebruik van medische hulpmiddelen en technologie. Nieuwe technologie heeft vaak invloed op het zorgproces, waardoor ook dit aanpassing behoeft. Het veilig toepassen van medische technologie kenmerkt zich door een veilig product in handen van een getrainde gebruiker, in een daarvoor geschikte omgeving.
Ook de Federatie Medische Specialisten is van mening dat innovatie de sleutel is om de zorg ook voor de toekomst kwalitatief hoogwaardig en toegankelijk te houden. De Federatie vindt een actieve rol van medisch specialisten bij innovatie van groot belang. In de toekomstvisie Medisch Specialist 2025 en het visiedocument CMIO 2025 heeft innovatie een prominente plek én het is een actueel thema binnen de medische vervolgopleiding.
Hulpmiddelenontwikkelaars besteden veel aandacht aan het informeren, trainen en opleiden van artsen en andere zorgprofessionals die met nieuwe medische hulpmiddelen en technologie moeten omgaan. Deze uitwisseling vindt plaats binnen zorgvuldig opgestelde kaders. Deze zijn van grote waarde voor een blijvende dialoog.
Intensieve samenwerking tussen hulpmiddelenontwikkelaars en zorgprofessionals is niet alleen van belang voor de gewenste ontwikkeling, maar ook voor de juiste inzet en het correcte gebruik van medische hulpmiddelen en technologie. Nieuwe technologie heeft vaak invloed op het zorgproces, waardoor ook dit aanpassing behoeft. Het veilig toepassen van medische technologie kenmerkt zich door een veilig product in handen van een getrainde gebruiker, in een daarvoor geschikte omgeving.
Ook de Federatie Medische Specialisten is van mening dat innovatie de sleutel is om de zorg ook voor de toekomst kwalitatief hoogwaardig en toegankelijk te houden. De Federatie vindt een actieve rol van medisch specialisten bij innovatie van groot belang. In de toekomstvisie Medisch Specialist 2025 en het visiedocument CMIO 2025 heeft innovatie een prominente plek én het is een actueel thema binnen de medische vervolgopleiding.
Hulpmiddelenontwikkelaars besteden veel aandacht aan het informeren, trainen en opleiden van artsen en andere zorgprofessionals die met nieuwe medische hulpmiddelen en technologie moeten omgaan. Deze uitwisseling vindt plaats binnen zorgvuldig opgestelde kaders. Deze zijn van grote waarde voor een blijvende dialoog.
Zie voor meer achtergronden: